Het kabinet wil druk op studenten verlagen door het bindend studieadvies (BSA) af te schaffen. Dat zijn het minimaal aantal studiepunten dat je in het eerste jaar van een studie moet halen, zodat je verder mag naar je volgende jaar. Docenten zijn kritisch en vinden het bindend studieadvies juist goed om te zien of studenten het niveau wel aankunnen.
Ton van Haperen, leraar economie op de middelbare school in het Brabantse Eersel, hoorde het van een collega: dat leerlingen tijdens de les geld hadden ingezet op wedstrijden tijdens het WK in Qatar. Via de smartphone. Want die is niet verboden in elke les op zijn school.
Kamerlid René Peters (CDA) hoorde van zijn dochter, 16 jaar, dat ze WK-wedstrijden had gekeken tijdens de les op school. Op de smartphone. Wat had de leraar gezegd toen hij dat merkte? „Hij vroeg wat de tussenstand was”.
Sinds Peters eind november een (niet aangenomen) motie indiende om smartphones te verbieden op school, wordt het debat overal gevoerd. Aan keukentafels en in de lerarenkamer.
In Frankrijk zijn smartphones sinds 2018 verboden op school. Ze bieden te veel afleiding voor leerlingen, vindt de overheid, en ze veroorzaken te veel gedoe, met opnames, sociale media en soms ruzies, tussen leerlingen. In Nederland heeft elke school eigen regels, en vaak zelfs elke leraar bínnen een school.
Daarom publiceerde de VO-raad, de verzamelde middelbare schoolbesturen, vorige week een ‘discussiestuk’ voor de leden. Uit de inleiding: ‘Toestaan of verbieden? Wás het maar zo makkelijk. Want naast de evidente nadelen, zoals afleiding en verstoring van de lessen, hebben smartphones ook voordelen. Denk aan verlevendiging van de lessen met online quizzes, effectieve oefenapps en de mogelijkheid om roosterwijzigingen en cijfers direct door te geven.’ De directie moet vooral helder zijn over het smartphone-beleid op haar school, schrijft de VO-raad, maar zij moet zelf bepalen wát dat beleid is.
Moderne maatschappij
Tot verbazing van René Peters werd zijn pleidooi voor een verbod niet serieus genomen door veel Tweede Kamerleden. Alleen de PVV, JA21, Wybren van Haga en Pieter Omtzigt stemden voor. „De anderen vonden dat we nu eenmaal moeten accepteren dat smartphones bij de moderne maatschappij horen. En dat je leerlingen er dus mee moet leren omgaan”, vertelt hij. Maar hij is vastberaden: „Ik organiseer nu een Ronde Tafel-bijeenkomst in de Kamer over de problemen die smartphones op school veroorzaken. Ik wil dat ze op alle scholen verboden worden in de les. Die dingen zijn zo verslavend – het is een constante bron van afleiding. Zelfs als de telefoon op geluidsstand ‘stil’ staat, voelen de kinderen hem trillen. Als ze hem zien liggen, zijn ze al afgeleid. Ook als ze er niks mee doen op dat moment.”
Zelfs als ie op geluidsstand ‘stil’ staat, voelen de kinderen hem trillen
René Peters CDA-Kamerlid, diende een afgewezen motie in
Sinds zijn motie werd afgewezen, heeft Peters berichten gekregen van leraren die „de strijd om de aandacht al hebben opgegeven”. En dan, zegt hij, „zijn we verbaasd dat leraren het onderwijs verlaten. Je zou maar tegenover twintig pubers staan die op hun smartphone zitten.”
Op de meeste middelbare scholen is de smartphone officieel niet toegestaan in de klas, en hangt er een groot kleed met vakjes bij de deur. Aan het begin van de les stopt iedere leerling zijn telefoon in zo’n vakje. Maar de ene leraar is wat consequenter dan de ander, en dus ontstaat er vaak discussie over, zegt Ton van Haperen. Terwijl iets gewoon schoolbreed verbieden niet moeilijk is, volgens hem. „Petjes, oortjes en jassen (aan) zijn ook verboden in de klas. En op het schoolplein wordt niet meer gerookt.” Het kán, zegt Van Haperen – iets verbieden.
Volgens Van Haperen, die al ruim dertig jaar les geeft, ook aan leraren, is de smartphone de grootste bedreiging van de ontwikkeling van kinderen die er bestaat. Tieners kijken gemiddeld zeker vier uur per dag, buiten school, naar een scherm, blijkt uit de leefstijlmonitor van het CBS en het RIVM. Dat aantal uren stijgt in die leeftijdsgroep de afgelopen jaren gestaag.
Dat sociale media, via welk apparaat ook, voor ongeveer eenderde van de jongeren verslavend zijn, blijkt uit onderzoek van het SCP.
Thuis of in de kluis
Natuurlijk kun je de smartphone op school verbieden, zegt leraar Engels Gert Verbrugghen, van het Alfrinkcollege in het Brabantse Deurne. De 650 vmbo-tl-leerlingen leggen elke ochtend hun smartphone in het eigen kluisje. Thuis of in de kluis, heet het beleid. Al vier jaar. Hoe dat gaat? „Prima. Ze mogen er ook niet op in de pauze of op het schoolplein. Pas als ze naar huis gaan. Daardoor práten leerlingen met elkaar. We hebben ook kaartspelletjes liggen in de aula. Dat is veel gezelliger dan als iedereen in zijn smartphone duikt.”
Op het Calvijn College in het Zeeuwse Goes zijn ze twee jaar geleden overgestapt op een algeheel smartphone-verbod. Heel gezellig, zegt woordvoerder Mariëlla Eggebeen. „Leerlingen praten weer met elkaar tijdens de pauze. En voor de concentratie tijdens de les is het ook bevorderlijk.” Andere scholen bellen weleens naar de school om te vragen hoe je dat nou doet: smartphones verbieden. „Ze vragen dan ook of ons leerlingenaantal erdoor terugloopt. Maar dat is niet zo.”
Frans Meindertsma geeft al vele jaren scheikunde op een scholengemeenschap in Heerenveen. Hij relativeert het probleem van de smartphones in de klas. „Kijk, als de overheid het helemaal zou verbieden dan is dat duidelijk. Tot die tijd vindt iedereen een manier om ermee om te gaan. Wij hebben het beleid dat iedereen zijn telefoon moet inleveren aan het begin van de les. Maar we gebruiken wel de iPad tijdens de les, voor scheikunde-opdrachten of bij andere vakken. En die iPad is ook verbonden met internet. Ik loop dus rond in de klas en kijk mee.”
Zelf heeft Meindertsma niet het gevoel dat hij concurreert met internetverleidingen in de klas. Maar dat kinderen zo veel mogelijk op hun schermpje kijken, herkent hij wel. „Eerlijk gezegd doen hun ouders dat ook.”
