Gisterenavond laat reed ik na een lezing terug naar huis, toen opeens door mijn hoofd schoot dat ik kinderen had en dat ze alleen thuis waren. Ik belde ze daarom snel en kreeg mijn dochter aan de telefoon, die ongewoon gespannen klonk. Ze was bezig met haar profielwerkstuk en de druk was haar te veel geworden. ‘Hoe doe jij dat, pap’, snikte ze ingehouden, ‘omgaan met al die stress?’ Ik merkte dat ik geen goed antwoord had en heb daar de hele verdere reis over nagedacht. Als resultaat daarvan presenteer ik hierbij ’s werelds eerste ‘philosopical guide to stress management’. Dat het haar, u en mij maar moge helpen.

Stap een: denk! ‘Destressen’ begint bij het jezelf losmaken van je emoties. Dieren worden bepaald door hun driften, maar wij kunnen ons laten leiden door onze rede. Zet die dus aan het werk! Concentreer je en schrijf in een paar zinnen op papier wat er volgens jou aan de hand is. Eerlijk en zelfstandig denken vereist wat moed (aldus Kant), maar de resultaten zijn weldadig: je creëert ruimte in je hoofd en je ruilt je passieve houding in voor een actieve. Je krijgt zo weer geleidelijk greep op jezelf én zin in je project.

Menno de Bree

Menno de Bree is filosoof. Hij werkt als medisch ethicus bij het Universitair Medisch Centrum Groningen en geeft geregeld lezingen, o.a. voor The School of Life. menno.de.bree@fd.nl

Stap twee: schift! Bepaal aan welke problemen je aandacht moet besteden en aan welke niet. Problemen zijn relevant als je (a) ergens een reëel gevaar loopt (je haalt een deadline niet), en (b) er iets aan kunt doen (Epictetus). Voor alles wat binnen dit domein valt, geldt: pak het aan. Inventariseer, studeer, maak afspraken, maar bovenal: maak een plan. Voor alles buiten dit domein (je mist een deadline, maar kunt er niets meer aan doen) geldt: accepteer het. Steek er geen energie in, want dat gaat ten koste van wat je wél had kunnen doen.

Stap drie: wees flexibel! Weet nu al dat, ondanks al je plannen, dingen geheid anders zullen gaan dan je had gedacht. Dat ligt niet aan jou, maar aan de wereld – die is nu eenmaal complex en chaotisch en trekt zich niets aan van wat jij wilt (Schopenhauer). Daarnaast ben je bezig met iets nieuws, met iets wat nog nooit iemand heeft gedaan. Dus je kon niet van tevoren weten wat er allemaal op je pad zal komen (Arendt). Stress is onvermijdelijk. Laat je niet frustreren, maar zie je project als een spel en stel je plannen constant bij.

Het ligt niet aan jou, maar aan de wereld – die is nu eenmaal complex en chaotisch

Stap vier: kijk niet te veel naar anderen (Rousseau). En, nog belangrijker, zet ook je eigen ideeën over hoe je moet presteren (‘Ik moet een acht halen!’) overboord. Je kunt pas écht lekker werken als je je alziend oog, dat nutteloze, beoordelende stemmetje in je hoofd, hebt weten te stillen. Let maar op: hoe minder jij je druk maakt over je resultaten, hoe vrijer je creativiteit en intelligentie zullen stromen. En hoe meer trots, werkplezier en zelfvertrouwen je ontwikkelt, hoe minder onvermijdelijke, periodieke tegenslagen je kunnen verlammen. Uiteindelijk, zo is het idee, zal alleen gezonde, stimulerende stress blijven bestaan. Succes!

Door : fd. https://fd.nl/fd-persoonlijk/1...